Atlanta Federal Reserve’in dün açıklanan GDPNow adlı tahmin modeli, ABD ekonomisinin yılın dördüncü çeyreğinde % 1.3 oranında büyüme yolunda olduğunu gösterdi.
Atlanta Fed’in açıklamasına göre; bu oran 16 Aralık tarihinde açıklanan % 1.9 seviyesindeki tahmininin altında bulunuyor.
Aşağı yönlü revizyon, zayıf tüketim harcamaları ve konut yatırımları büyümesini gösteren verilerinden kaynaklandı.
Çin’in Merkezi Ekonomi Çalışmaları Toplantısı dün Beijing’de sona erdi. Toplantıda önümüzdeki yıl ve daha sonrasında talebin uygun şekilde artırılmasının yanı sıra, yapısal arz reformunun pekiştirilerek birbiriyle koordineli beş politika uygulanması gerektiğine karar verildi.
Toplantıda aynı zamanda, önümüzdeki yılın ekonomik çalışmaları için beş başlıca görevi de ileri sürüldü. Ekonomistler, toplantıda ortaya konan ekonomi anlayışıyla vurgulanan yapısal arz reformunun yeni ekonomik normlara uygun ve yön verici nitelikte olduğunu vurgulayarak, bunun Çin ekonomisinin sağlıklı ve istikrarlı kalkınmasının hızlandırılması için büyük önem taşıdığına dikkat çekti.
Toplantının basın bülteninde, 2016 yılı, “orta halli refah toplumunun kapsamlı şekilde inşa edilmesinde kritik aşamanın başlangıç yılı ve yapısal reformların hızlandırılmasının anahtar yılı” biçiminde nitelendi.
Wanbo Yeni Ekonomi Araştırma Enstitüsü Başkanı Teng Tai, yapısal arz reformunun öneminin yeni bir düzeye çıkarılmasının, toplantının en çok dikkat çeken yönlerinden biri olduğunu belirterek, “Toplantıda mevcut arz yapısının geri kalmışlığı üzerinde duruldu ve yapısal arz reformunun pekiştirilmesinin öneminin altı çizildi. Bunun yanı sıra, arz reformuna paralel olarak beş ilave destekleyici politika belirlendi” ifadelerini kullandı.
Toplantıda önümüzdeki yıl ve daha sonraki dönemde talebin uygun şekilde artırılmasının yanı sıra, yapısal arz reformunun pekiştirilerek birbiriyle eşgüdümlü beş politika uygulanması gerektiği belirlendi. Bu konuyu, Wanbo Yeni Ekonomi Araştırma Enstitüsü Başkanı Teng Tai ise, “Yapısal arz reformunda öncelikle yeni arza yön verilerek yeni dinamik, yeni tüketim ve yeni sektör oluşturulması ve ekonominin canlandırılması gerekiyor” dedi.
Öte yandan, toplantıda üretim kapasitesinin düşürülmesi, stok azaltımı, kaldıraç düşürülmesi ve maliyet indirimi de önümüzdeki senenin başlıca görevleri olarak belirlendi.
Tsinnghua Üniversitesi Çin ve Dünya Ekonomileri Araştırma Merkezi Başkanı Profesör Li Daokui, bir dizi görevin ileri sürülmesinin, önümüzdeki yıl ilgili ekonomik politikaların hazırlanmasını doğrudan etkileyeceğini söyleyerek “Üretim kapasitesinin düşürülmesi ve stokların giderilmesi, gelecekte ekonomi ve finans alanlarını doğrudan etkileyecek” dedi.
Toplantıda önümüzdeki yılın başlıca görevleri ileri sürülürken, gelecekteki ekonomi politikalarının yönelimleri hakkında da bilgi verildi. Örneğin, reel ekonomik girişiminde bulunan işletmelerin maliyetleri düşürülecek, köylü işçiler kentlileştirilecek, etkin talep genişletilecek ve emlak sektörü istikrarlı kılınacak.
Ulusal İstatistik Bürosu, Çin’ sanayi üretiminin Kasım ayında % 5.7 artış beklentisine karşın % 6.2 artış kaydettiğini açıkladı. Bir önceki ayda artış oranı % 5.6 olmuştu.
Beklentinin üzerinde gelen sanayi üretim verisi, dünyanın ikinci büyük ekonomisinin büyümeyi hızlandırmaya yönelik çabalarının meyvesini vermeye başlamış olabileceği şeklinde değerlendirildi.
Kasım ayında sanayi üretimi bir önceki göre % 0.58 oranında arttı.
Çin verisi öncesi 2,9660 TL’den işlem gören Dolar/TL büyüme referanslı Çin verisinin beklentileri aşması ile %-060’ a yakın geri çekilerek an itibari ile 2,9630 TL’den işlem görüyor.
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık, ülkenin tekrar hızlı büyümenin yaşandığı ve yatırımların arttığı döneme girdiğini belirterek, Türkiye’nin 2015 ve 2016 yıllarını beklentilerin ötesinde büyüme rakamlarıyla kapatacağını ifade etti.
Işık, yılın 3. çeyreğine ilişkin gayrisafi yurt içi hasıla verilerini değerlendirdi.
Türkiye ekonomisinin 2015’in üçüncü çeyreğinde beklentileri aşarak yüzde 4 büyüme kaydettiğini anımsatan Işık, “Yıl sonu itibarıyla Orta Vadeli Program’da yer alan büyüme hedefini rahatlıkla yakalayacağımız, hatta bu hedefin üstüne çıkacağımız görülmüştür” değerlendirmesinde bulundu.
Işık, seçim öncesi dönemde hem dış piyasalarda hem de iç siyasette yaşanan gelişmelere rağmen gerçekleşen büyümenin ciddi başarı olduğunu ve Türkiye’nin temel dinamiklerinin sağlamlığını gösterdiğini kaydetti.
Tarımın geçen yılki kuraklık nedeniyle büyümede etkili olduğunu vurgulayan Işık, açıklamasında şu ifadelere yer verdi:
“Sanayi sektörü hem seçim öncesi belirsizliğin etkisi hem de çalışılan gün sayılarının önceki döneme göre az olması nedeniyle düşük bir performans sergilemiş gibi görünüyor. Ancak takvim etkilerinden arındırılmış rakamlarla baktığımızda imalat sanayindeki büyümenin de aslında güçlü olduğunu görüyoruz. Son çeyrekte, hem seçim sonrasında güven ortamının sağlanması hem de çalışılan gün sayısının geçen yılın aynı dönemine göre artacak olması nedeniyle, sanayi büyümesinde ciddi artışlar görülecek ve ülke büyümesinin öncüsü yine sanayi üretimi olacaktır. Nitekim bu durumun ilk işareti arındırılmamış rakamlarla yüzde 14,7 büyüyen ekim ayı sanayi üretim endeksinde görülmüştür. Harcamalar tarafından baktığımızda, milli gelir içindeki ağırlığından dolayı büyümeye en büyük katkıyı tüketim verirken, yatırımlarda azalma görülmüştür. Yatırımlardaki negatif yönlü katkı dördüncü çeyrek itibarıyla değişecek ve büyümeye olumlu yönde destek vermeye devam edecektir.”
Fikri Işık, ülkenin tekrar hızlı büyümenin yaşandığı ve yatırımların arttığı döneme girdiğine işaret ederek, “Türkiye, hem 2015’i hem de 2016 yılını beklentilerin ötesinde büyüme rakamlarıyla kapatacaktır” değerlendirmesinde bulundu.
Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek’in 3. Çeyrek Büyüme istatistiklerini değerlendirdi.
Şimşek değerlendirmesinde, “2015 yılında çok zor bir konjonktürde Türkiye başarılı bir büyüme performansı sergiledi. Türkiye ekonomisi 2015 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 4,0 ile beklentilerin üzerinde, ilk 3 çeyreğinde ise bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 3,4 oranında büyümüştür. Yılın üçüncü çeyreğinde büyüme özel sektör talebi öncülüğünde gerçekleşmiştir.
2015 yılında iki seçim nedeniyle oluşan siyasi belirsizliklere, Fed’in faiz artırım beklentisiyle küresel finansal piyasalardaki dalgalanmaya, komşu ülkelerde artan jeopolitik gerginliğe, en büyük ticaret ortağımız olan AB’deki ekonomik sorunlara ve dünyanın en büyük ikinci ekonomisi olan Çin’deki yavaşlamaya rağmen elde ettiğimiz ekonomik büyüme yadsınamayacak bir başarıdır.
Yüzde 3,5-4 civarında bir büyüme, 2015 yılında Türkiye ekonomisinin Çin ve Hindistan hariç gelişmekte olan ekonomilere göre yaklaşık 2 kat veya daha hızlı büyümesi demektir.
2016 yılı ise çok daha iyi olacak; çünkü reformlar hayata geçirilecek ve büyüme potansiyeli artacak. Kasım seçimleri sonrası ülkemizde siyasi görünümün iyileşmesi ve dört yıllık iktidar döneminde reformları hızla uygulamaya koyacak olmamız, orta vadede gelişmiş ülkelerle arayı kapatmaya devam edeceğimizi göstermektedir” ifadelerini kullandı.
Gayrisafi Yurtiçi Hasıla (GSYH) değeri sabit fiyatlarla %4 arttı
Üretim yöntemiyle gayrisafi yurtiçi hasıla tahmininde, 2015 yılının üçüncü çeyreği bir önceki yılın aynı çeyreğine göre sabit fiyatlarla %4’lük artışla 34 milyar 934 milyon TL oldu.
2015 yılının ilk dokuz aylık döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre sabit fiyatlarla gayrisafi yurtiçi hasıla %3,4’lük artışla 97 milyar 235 milyon TL oldu.
Tarım sektörünü oluşturan faaliyetlerin toplam katma değeri, 2015 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre, sabit fiyatlarla %11,1’lik artışla 5 milyar 289 milyon TL, cari fiyatlarla %20,1’lik artışla 65 milyar 710 milyon TL oldu.
Sanayi sektörünü oluşturan faaliyetlerin toplam katma değeri, 2015 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre, sabit fiyatlarla %1,5’lik artışla 10 milyar 364 milyon TL, cari fiyatlarla %7,5’lik artışla 112 milyar 917 milyon TL oldu.
Hizmet sektörünü oluşturan faaliyetlerin toplam katma değeri, 2015 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre, sabit fiyatlarla %5’lik artışla 19 milyar 783 milyon TL, cari fiyatlarla %11,2’lik artışla 283 milyar 360 milyon TL oldu.
GSYH değeri cari fiyatlarla %12,1 arttı
Üretim yöntemiyle gayrisafi yurtiçi hasıla tahmininde, 2015 yılının üçüncü çeyreği bir önceki yılın aynı çeyreğine göre cari fiyatlarla %12,1’lik artışla 518 milyar 637 milyon TL oldu.
2015 yılının ilk dokuz aylık döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre cari fiyatlarla gayrisafi yurtiçi hasıla %11,1’lik artışla 1 trilyon 445 milyar 614 milyon TL oldu.
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sabit fiyatlarla GSYH bir önceki çeyreğe göre % 1,3 arttı
Takvim etkisinden arındırılmış sabit fiyatlarla GSYH değeri, 2015 yılı üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %5,4’lük artış gösterirken, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH değeri bir önceki çeyreğe göre %1,3 oldu.
Hanehalklarının nihai tüketim harcamaları sabit fiyatlarla %3,4 arttı
Hanehalklarının nihai tüketim harcamaları, 2015 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre, cari fiyatlarla %10,6’lık artışla 332 milyar 514 milyon TL, sabit fiyatlarla %3,4’lük artışla 22 milyar 616 milyon TL oldu.
Devletin nihai tüketim harcaması sabit fiyatlarla %7,8 arttı
Devletin nihai tüketim harcamaları, 2015 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre cari fiyatlarla %15,7’lik artışla 74 milyar 846 milyon TL, sabit fiyatlarla %7,8’lik artışla 3 milyar 566 milyon TL oldu.
Gayrisafi sabit sermaye oluşumu sabit fiyatlarla %0,5 azaldı
Gayrisafi sabit sermaye oluşumu, 2015 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre cari fiyatlarla %7,2’lik artışla 91 milyar 219 milyon TL, sabit fiyatlarla %0,5’lik azalışla 7 milyar 369 milyon TL oldu.
Mal ve hizmet ihracatı sabit fiyatlarla %0,6 azaldı
Mal ve hizmet ihracatı, 2015 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre cari fiyatlarla %17’lik artışla 151 milyar 152 milyon TL, sabit fiyatlarla %0,6’lık azalışla 8 milyar 936 milyon TL oldu.
Mal ve hizmet ithalatı sabit fiyatlarla %1 azaldı
Mal ve hizmet ithalatı, 2015 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre cari fiyatlarla %9,8’lik artışla 151 milyar 820 milyon TL, sabit fiyatlarla %1’lik azalışla 8 milyar 609 milyon TL oldu.
Çin’de resmi imalat dışı satın alma yöneticileri endeksi (PMI) Kasım ayında 53.6 seviyesine çıktı.
Endeksin 50 seviyesinin altında olması sektörde daralma, üstünde olması büyüme olduğunu gösteriyor.
Öte Yandan, Çin’de Caixin İmalat PMI‘a göre sektördeki daralma 9. ayına girdi ancak düşüş hızı yavaşladı.
Çin’de imalat sanayi faaliyetlerini ölçen Caixin İmalat PMI‘daki gerileme Kasım’da dokuzuncu ayına girdi ancak düşüşü hızında Ekim ayına göre bir yavaşlama görüldü.
Ekim ayında 48.3 olan Çin Caixin satın alma yöneticileri endeksi (PMI) Kasım ayında, 48.6 seviyesine yükseldi. Endeksin 50’nin üzerinde olması faaliyetlerin büyüdüğünü, 50’nin altında olması küçüldüğünü gösteriyor.
ABD Merkez Bankası (Fed), San Francisco şubesi tarafından Pazartesi günü yayınlanan raporda hizmetler sektöründeki gücün Çin’e emtia satan ülkelere yeterince destek sağlamadığı görüşüne yer verildi.
Çin yöneticileri bu aybaşında büyüme hızını yıllık yüzde 6,5 düzeyinin altına düşürmeme konusunda kararlılıklarını açıklamışlardı. Ülkede büyümenin çoğu hizmetler sektöründen sağlanırken yavaşlayan sanayinin ithalatı azalttığı gözlemleniyor.
Fed, Çin ve küresel ekonomideki gelişmeleri yakından takip ediyor. Bankanın eylül ayındaki faiz artırımını özellikle dışarıdaki ekonomik yavaşlama yüzünden ertelediğine dikkat çekiliyor.
